2025 YILI HAZİRAN AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU

NOT: Raporda yer alan veriler; Mezopotamya Ajansı, DFG, JINNEWS, Bianet, Evrensel, MLSA Turkey, expressioninterrupted.com, ifade.org.tr @engelliweb, freewebturkey.com ve çeşitli ulusal ve yerel gazetelerden edinilen bilgi, belge ve raporlamalardan derlenmiştir.

-Veriler değişkenlik arz edebilir. Derneğimizin yaptığı araştırmalar sonucu elde edilen rakamlar en azı ifade etmektedir, veriler daha fazla da olabilir.

-Raporda yer alan “cezaevian kadın gazeteci sayısı” bu gazetecilerin halen cezaevinde olduğu anlamına gelmez, tutuklanıp serbest bırakılmış da olabilirler.

Haziran 2025 raporu, kadın gazetecilerin ifade ve basın özgürlüğü alanında karşı karşıya kaldığı çok boyutlu hak ihlallerinin sürdüğünü ve gazetecilik faaliyetlerinin kriminalize edilerek baskı altına alındığını bir kez daha göstermektedir.

Ay boyunca gazetecilerin gözaltına alınması, tutuklanması, evlerine baskınlar düzenlenmesi ve tehdit edilmesi gibi vakalar, gazetecilerin yaşam hakkı ve güvenliği açısından endişe verici bir tablo ortaya koymaktadır. Raporda yer alan vakalar, gazetecilerin yalnızca haber takibi sırasında değil, dijital medya paylaşımları, röportaj ve dosya haber çalışmaları nedeniyle de yargılamaya maruz kaldıklarını, bazı durumlarda ise yetersiz delil gerekçesiyle şikayetlerinin sonuçsuz bırakıldığını göstermektedir.

Bu ayın dikkat çekici vakalarından biri, Mezopotamya Ajansı muhabiri Zeynep Durgut’un yaptığı bir dosya haber nedeniyle tehdit edilmesidir. Zeynep Durgut, 2013 yılında işlenen ve yıllar sonra haberleştirdiği bir suç dosyası sebebiyle haberinde ismi geçen kişiler tarafından tehdit edilmiş, bu durum gazetecilerin haber yapma hakkını kullanırken karşılaştığı güvenlik risklerini bir kez daha ortaya koymuştur. Gazetecilere dönük tehdit ve baskıların artması, mesleklerini güvenle icra etmelerini engellemekte ve kamuoyunun haber alma hakkını doğrudan etkilemektedir.

Düşünce ve ifade özgürlüğü alanındaki ihlallerde, Gazeteciler hakkında açılan davalar, verilen hapis cezaları ve süregelen yargılamalar, yargının gazetecilik faaliyetini baskı aracı olarak kullanma eğiliminin sürdüğünü ortaya koymaktadır. Basın özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gereken haberlerin ve sosyal medya paylaşımlarının suç unsuru sayılarak yargı konusu haline getirilmesi, ifade özgürlüğünün sistematik biçimde ihlal edildiğine işaret etmektedir.

Ekonomik ve sosyal haklar açısından bakıldığında, VOA Kürtçe’de çalışan gazetecilerin işten çıkarılması, sektördeki güvencesiz çalışmanın gazeteciler üzerindeki etkisini bir kez daha göstermektedir. Öte yandan, dijital medya mecralarına yönelik erişim engeli olmaması, internet haberciliğinde kısmi bir alanın hâlâ korunabildiğini göstermektedir.

MKG olarak, raporda yer verilen verilerin “en azı ifade ettiği” vurgusu, görünmeyen ihlallerin boyutunu da hatırlatmakta ve gazetecilerin güvenlik, ifade özgürlüğü ve çalışma hakkı başta olmak üzere temel haklarının koruma altına alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Gazetecilerin haber yapma hakkına dönük engellemelerin sona ermesi, cezasızlık politikasının son bulması, hak ihlallerinin şeffaf biçimde soruşturulması ve gazetecilik faaliyetlerinin suç olmaktan çıkarılması demokratik bir toplumun asgari gereklilikleri arasındadır.

Gazetecilerin haber takibinde maruz kaldığı fiziksel müdahale ve tehdidin yanında, tutuklama ve yargılama yoluyla sindirme politikalarının devam ettiği görülmektedir. Basın ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlallerin son bulması, gazetecilerin haklarının korunması ve cezasızlık politikasına karşı etkin bir mücadele yürütülmesi için tüm kurumlara ve topluma çağrımızı yineliyoruz.

1) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER

2) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ

3) GAZETECİNİN EKONOMİK/SOSYAL HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER

4) İNTERNET-DİJİTAL MEDYA MECRALARINA YÖNELİK ERİŞİM ENGELİ

1) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER

02 Haziran 2025 GazeteciElif Akgül hakkında tahliye kararı verildi

03 Haziran 2025 Bianet Editörü Tuğçe Yılmaz, akşam saatlerinde Kadıköy İskelesi’nde Genel Bilgi Taraması (GBT) sırasında polis tarafından tutularak ifadesi alınmak üzere Kadıköy İskele Polis Karakolu’na götürüldü. Tuğçe Yılmaz, bir sonraki gün Kartal Adliyesi’nde savcılık ifadesinden sonra serbest bırakıldı.

12 Haziran 2025 Gazeteci Rahime Karvar tahliye edildi.

13 Haziran 2025 Gazeteci Reyhan Hacıoğlu hakkında tahliye kararı verildi.

13 Haziran 2025 Gazeteciler Semra Pelek, Dicle Baştürk ve Frankfurter Allgemeine Zeitung için tercümanlık yapan Melisa Efe bu sabah İstanbul’daki evlerine düzenlenen operasyonla gözaltına alındı.

13 Haziran 2025 Gazeteci Eylem Emel Yılmaz, sabah saatlerinde X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımla gözaltına alındığını duyurdu.

14 Haziran 2025 Gazeteci Perihan Sevda Erkılınç’ın çölyak hastası olduğu, tutsak olduğu süre zarfında beslenme hakkına erişemediği ve ilaçlarına ulaşamadığı belirtildi.

17 Haziran 2025 13 Haziran’da İstanbul’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan gazeteciler Dicle Baştürk ve Eylem Emel Yılmaz dört günlük gözaltı süresinin ardından “örgüte üye olmak” iddiasıyla tutuklandı. Gazeteciler Semra Pelek ve Frankfurter Allgemeine Zeitung için tercümanlık yapan Melisa Efe ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

25 Haziran 2025 Züleyha Müldür’ün tahliyesine karar verildi.

26 Haziran 2025 Şırnak’ta 2013 yılında aralarında Tatar ailesinin de olduğu 25 kişinin bulunduğu “Fuhuş Çetesi”ni 24 Şubat’ta yaptığı dosya haber ile ortaya çıkaran Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Zeynep Durgut, dosyada “Çete lideri” olarak adı geçen Kenan Tatar’ın ailesi tarafından tehdit edildi.

28 Haziran 2025 DİSK Basın-İş, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda Eylem Yılmaz’ın yerde ve bir battaniyenin üzerinde yatmak zorunda bırakıldığını belirtti.

29 Haziran 2025 23. İstanbul Onur Yürüyüşü dolayısıyla Ortaköy’de buluşan LGBTİ+’ları takip etmek isteyen gazeteciler polis tarafından hakaret, aşağılama, tehditlere maruz bırakıldı ve gazetecilerin kurum kartlarına el konulmaya çalışıldı. Aralarında gazeteciler Nur Kaya, ve Evrim Gündüz’ün de bulunduğu çok sayıda kişinin gözaltına alındığı yürüyüş sırasında birçok gazeteci polis tarafından fiziksel müdahaleye maruz kaldı. Gazetecilerin görüntü alması kalkanlarla engellendi. Silahlı sivil polislerin tehdit ederek iteklediği gazeteciler gözaltına alınma tehdidiyle korkutulmaya çalışıldı. Gözaltına alınanlar adliyeye sevk edildi. Gazeteciler  30 Haziran’da ‘yurt dışına çıkış yasağı’ şartıyla serbest bırakıldı.

2) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ

03 Haziran 2025 Atılım gazetesiyle dayanışma amacıyla 31 Ocak tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde yapılan gazete dağıtımına katılan Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Yeşim Tükel’e soruşturma açıldı.

04 Haziran 2025 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Kobanê Davası’nın 16 Mayıs 2024’te görülen karar duruşması sırasında yaşanan protestoyu cep telefonlarıyla kaydettiği iddiasıyla gazeteciler Damla Kırmızıtaş, Derya Okatan Albayrak ve Handan Ceren Bayar hakkında iddianame hazırladı. Türk Ceza Kanunun 286/1 maddesinde düzenlenen “soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya görüntülerin yetkisiz olarak kayda alınması veya nakledilmesi” suçlamasıyla hazırlanan iddianame, Ankara Batı 14’üncü Asliye Mahkemesi tarafından kabul edildi.

12 Haziran 2025 Gazeteci Rahime Karvar’ın “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi 24’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme heyeti, mütalaanın hazırlanmasına karar verdi. Heyet, Rahime Karvar’ın yurt dışı yasağı ve tahliyesine karar verdi. Duruşma 17 Temmuz’a ertelendi.

13 Haziran 2025 Halk TV Ana Haber sunucusu Ece Üner hakkında “devletin yargı organlarını alenen aşağılama” ve “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” iddiasıyla açılan davanın ilk duruşması görüldü. İstanbul 19. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme heyeti, Ece Üner hakkındaki yurt dışı çıkış yasağı kararının kaldırılmasına hükmetti. Duruşma 19 Eylül’e ertelendi.

13 Haziran 2025 Haber takibi yaptığı sırada polis şiddetine maruz kalan 4 kadın gazetecinin yaptığı suç duyurularına dair takipsizlik kararı verildi. Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Heval Önkol ve Ceylan Şahinli, Diyarbakır’da 13 Ekim 2024’te düzenlenen özgürlük yürüyüşünde polis saldırısına maruz kalmış, polisler hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na “tehdit” ve “Kadına karşı basit yaralama” iddialarıyla ilgili suç duyurusunda bulunmuştu. “yeterli delil” olmadığını belirtilen savcılık kararında, “basit yaralama” ve “basit tehdit” suçlarını işlendiğine dair şüpheli hakkında kovuşturma yapılmasını gerektirir yeterli şüphe oluşturacak nitelikte delil elde edilemediğinden takipsizlik kararı verildi. Gazeteci Dilan Kartal’da 21 Mart Diyarbakır Newrozu’nda basın kartını göstermesine rağmen elinde bayrak tuttuğu iddiasıyla Genel Bilgi Taraması (GBT) ile üst aramasına maruz kalmıştı. Daha sonra polisler tarafından “sohbet” adı altında tehditlere maruz kalan Gazeteci Dilan Kartal, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na “tehdit” ve “görevi kötüye kullanma” suçlamalarıyla şikayette bulunmuştu. Soruşturma talebine olumsuz yanıt verilen kararda, Dilan Kartal’ın önünün kesildiği gün ve saate ait kamera kaydının kalitesiz olması nedeniyle eşkalin belli olmadığı, ayrıca Gazeteci Dilan Kartal’ı arayan numaranın polislere değil, yabancı uyruklu bir şahsa ait olduğu iddia edildi ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verdi.  Urfa’nın Suruç ilçesinde haber takibi yaptığı sırada polisin fiziki saldırısına maruz kalan gazeteci Medine Mamedoğlu, Güvenlik Şube Müdürlüğü görevlileri hakkında “görevi kötüye kullanma” ve  “basit yaralama” suçlamalarıyla suç duyurusunda bulundu. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu şahısların Güvenlik Şube Müdürlüğü personeli olmadığının tespit edildiği, böylece müştekinin soyut beyanı dışında polis memurlarının müdahale veya darp etmesine dair herhangi bir delil olmadığı…” iddialarıyla, kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.

13 Haziran 2025 Gazeteci Reyhan Hacıoğlu’nun “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması Van 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme heyeti, Reyhan Hacıoğlu’nun adli kontrol şartıyla tahliyesine kararı verdi. Duruşma 9 Ekim’e ertelendi.

15 Haziran 2025 Gazeteci Aslıhan Gençay, Falyalı kasetlerine dair erişim engeli getirilen haberi nedeniyle Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in kendisinden şikayetçi olduğunu açıkladı. Aslıhan Gençay, kamu görevlisine hakaret suçlamasıyla ifade verdi.

17 Haziran 2025 Filistin halkına destek vermek için Batı Şeria’ya giden insan hakları savunucusu aktivist Ayşenur Ezgi Eygi’nin 6 Eylül 2024’te İsrail askerleri tarafından öldürülmesine tanıklık eden Uluslararası Dayanışma Hareketi’nden (ISM) Rob Sadler ile bir röportaj gerçekleştiren gazeteci Elif Bayburt’a “Türkiye Cumhuriyeti devletini, hükümetini, devletin yargı organlarını, askeri ve emniyet teşkilatını alenen aşağılama” iddiasıyla açılan davanın ilk duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Savcının eksik hususların giderilmesini talep ettiği davada mahkeme, duruşmayı 16 Aralık saat 09.55’e erteledi.

17 Haziran 2025  Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Hatice Şahin’in “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yeniden yargılandığı davanın 2’nci duruşması Diyarbakır 9’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, dosyanın Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen dava ile birleştirilmesi için tekrar yazı yazılmasına ve Hatice Şahin hakkındaki yurt dışı çıkış yasağının devamına karar verdi. Duruşma 27 Kasım’a ertelendi. 

18 Haziran 2025 İzmir’de 13 Şubat 2024’de evlerine yapılan baskında gözaltına alınan gazeteciler Melike Aydın ve Semra Turan hakkında açılan davanın ilk duruşması İzmir Adliyesi 18’inci Ağırceza Mahkemesi’nde görüldü. Dava Funda Akbulut üzerindeki adli kontrol tedbiri kaldırılarak duruşma eksik hususların giderilmesi talebiyle 4 Kasım’a ertelendi.

19 Haziran 2025 Sosyal medyadaki toplam 25 paylaşımı üzerine gazeteci Sedef Kabaş hakkında açılan “Cumhurbaşkanı’na hakaret” davasının 7. duruşması İstanbul Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, Sedef Kabaş’ın yargılandığı dava dosyasının İstanbul 36. Asliye Ceza Mahkemesi ve İstanbul Anadolu 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davalarla bağlantılı olduğunu belirterek bu davalardaki hükümlerin kesinleşmesini beklemeye karar verdi. Duruşma 13 Kasım saat 10.30’a ertelendi.

23 Haziran 2025 Hakkari fuhuş ve uyuşturucu kullanımının yaygınlaştırılmasına dair hazırladığı haberler nedeniyle hakkında “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” iddiasıyla Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatılan JİNNEWS muhabiri Rabia Önver hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildi. Savcılık, Rabia Önver’in yaptığı haberlerin basın özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirterek dosyayı kapattı.

24 Haziran 2025  Haber takibi için 7 Ocak’ta Antep’in Nizip ilçesine giden ve ardından polisler tarafından “makul şüphe” iddiasıyla alıkonulan JINNEWS muhabiri Derya Ren hakkında “hakaret” iddiasıyla açılan davanın 2’nci duruşması görüldü. Nizip 5’inci Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada kararı açıklayan mahkeme heyeti, Derya Ren’in üzerine atılı “kamu görevlisine alenen hakaret” suçunun yasal unsurları oluşmadığı gerekçesiyle beraatına karar verdi.

25 Haziran 2025 Gazeteci Rabia Önver hakkında sanal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “halkı kin ve düşmanlığa alanen tahrik etmek” iddiasıyla açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi. Yüksekova Cumhuriyet Başsavcılığının kararında, paylaşımların “düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında” değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. 

25 Haziran 2025 Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Züleyha Müldür “örgüt üyeliği” (TCK 314) iddiasıyla tutuklu yargılandığı davanın ilk duruşması 25 Haziran 2025 günü İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, ilk duruşmada Züleyha Müldür’ün yurtdışına çıkış yasağı ve haftada bir gün imza atma şeklindeki adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi. Dava 18 Eylül 2025 tarihine ertelendi.

26 Haziran 2025 Mezopotamya Ajansı muhabiri Berivan Kutlu hakkında Maraş merkezli 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem sonrası bölgeden yaptığı televizyon bağlantıları gerekçe gösterilerek başlatılan soruşturma kapsamında iddianame hazırlandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla hazırlanan iddianame Diyarbakır 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi. Davanın ilk duruşması 16 Ekim’de görülecek.

26 Haziran 2025 21. Feminist Gece Yürüyüşü’nde haber takibi yaparken gözaltına alınan gazeteci Buse Söğütlü ve dört diğer sanık hakkında “hakaret” (TCK 125), “görevi yaptırmamak için direnme” (TCK 265) ve “2911 sayılı kanuna muhalefet” suçlamalarıyla açılan davanın üçüncü duruşması 26 Haziran 2025 günü İstanbul 10. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Dava, hâkimin izinli olması nedeniyle dosya üzerinden görülerek 20 Ocak 2026 tarihine ertelendi.

26 Haziran 2025  Leman dergisinde, 25 Kasım 2020’de yayımlanan ‘Pandemide Seks’ başlıklı karikatürü sebebiyle yargılanan çizer Zehra Ömeroğlu ile ilgili davada karar çıktı.

İstanbul başsavcılığının hazırladığı iddianamede ‘müstehcenlik’ suçlamasıyla Ömeroğlu’nun 3 yıla kadar hapsi ve 5 bin güne kadar adli para cezası isteniyordu. Zehra Ömeroğlu beraat etti.

26 Haziran 2025 Yeni Yaşam Gazetesi çalışanı Zilan Gül’ün basım, “dağıtım ve satış yasağı kararı bulunduğu” iddiasıyla dağıtımını yaptığı gazeteler gerekçesiyle “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla yargılandığı davanın 2’nci duruşması Diyarbakır 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.  Mahkeme, Zilan Gül’ün üzerine atılı “yasaklı yayınların satış ve dağıtımını yapmak” iddiasının sabit olduğu iddiasıyla 2 yıl 1 ay hapis cezası verdi.

3) GAZETECİNİN EKONOMİK VE SOSYAL HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER

22 Haziran 2025 – VOA Kürtçe’de çalışan gazeteci Robin Reşvan “16 yıl sonra, Voice of America’daki işim bugün resmen sona erdi. Bugün, Voice of America’nın 639 çalışanına işten çıkarıldıkları söylendi” dedi.

4) İNTERNET-DİJİTAL MEDYA MECRALARINA YÖNELİK ERİŞİM ENGELİ

Yalnızca kadın gazetecilerin faaliyet gösterdiği herhangi bir internet-dijital medya mecralarına yönelik erişim engeli getrilmemiştir.

TUTUKLU GAZETECİLERİN LİSTESİ

1. Dicle Baştürk – Gazeteci
2. Elif Ersoy – Yürürüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
3. Eylem Emel Ylmaz – Gazeteci
4. Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
5. Özden Kınık – TRT Eski Çalışanı
6. Perihan Erkılınç – Özgür Gelecek Muhabiri            
7. Songül Yücel – Önsöz Dergisi Genel Yayın Yönetmeni