DEĞERLENDİRME |
Eylül ayında kadın gazetecilere yönelik baskılar artarak devam etti. Özellikle haber takibi yapan ve gerçekleri kamuoyuna aktaran gazeteciler, hem meslekleri hem de kimlikleri nedeniyle hedef haline getirildi.
Gazeteciler, sokakta haber peşinde koşarken, mahkeme salonlarında ya da gözaltılarda, baskı ve engellemelerle karşılaşıyor. Buna rağmen, gerçekleri halka ulaştırmaktan vazgeçmiyorlar. Bugün Türkiye’de gazetecilik, yalnızca bir meslek değil; aynı zamanda hakikat için verilen bir mücadele haline geldi.
Eylül ayında Belçika’da gözaltına alınan gazeteci Heval Arslan, kadın gazetecilere yönelik baskının sadece Türkiye ile sınırlı olmadığını gösterdi. Kürt kadın gazetecilerin Avrupa’da da hedef alınması, kadınların yürüttüğü özgür basın mücadelesinin gücünden duyulan rahatsızlığın açık bir göstergesi oldu. Bu durum, gazeteciler arasındaki uluslararası dayanışmanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlattı.
Gazeteciler, devlet baskısına, eril şiddete ve sansüre rağmen kalemleriyle direnmeyi sürdürüyor. Onlar için haber yapmak, sadece bir görev değil; aynı zamanda özgürlük ve eşitlik arayışının bir parçası.
Son dönemde dijital medya hesaplarının kapatılması, erişim engelleri ve dijital sansür, gazetecilerin sesini kısmaya yönelik yeni yollar olarak karşımıza çıkıyor. Ancak kadınlar, dayanışma ile bu engelleri aşarak hem dijital ortamda hem de sokakta sözlerini yükseltmeye devam ediyor.
Tüm baskılara rağmen gazeteciler, halkın haber alma hakkını savunuyor, gerçeği yazmayı sürdürüyor. Çünkü özgür basın, kadınların kaleminden doğan cesaret ve vicdanla ayakta kalıyor.
2025 EYLÜL AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU İSTATİSTİKİ VERİLER |
1) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
Saldırıya Uğrayan | Gazeteci | 4 |
Yayın organı | – | |
Öldürülen Gazeteciler | – | |
Evine Baskın Düzenlenen Gazeteciler | 1 | |
Gözaltına Alınan Gazeteciler | – | |
Tutuklanan Gazeteciler | – | |
İfadeye Çağrılan Gazeteciler | 1 | |
Kötü Muameleye Maruz Kalan Gazeteciler | – | |
Tehdit Edilen Gazeteciler | 2 | |
Haber Takibi Engellenen Gazeteciler | 3 | |
Hapishanelerde Gazetecilere Yönelik İhlaller | – |
2) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ
Hakkında Soruşturma Açılan Gazeteciler | 5 | |
Hakkında Dava Açılan Gazeteciler | 3 | |
Cezalandırılan Gazeteciler | Kişi Sayısı | – |
Hapis Cezası | – | |
Para Cezası | – | |
Yargılaması Devam Eden Gazeteciler | Dosya Sayısı | 8 |
Kişi Sayısı | 17 | |
Tutuklu Gazeteci Sayısı (04 Ocak 2023 itibariyle) | 5 |
3) GAZETECİNİN EKONOMİK/SOSYAL HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER
İşine Son Verilen Gazeteciler | – |
Basın Kartı İptal Edilen Gazeteciler | – |
4) İNTERNET-DİJİTAL MEDYA MECRALARINA YÖNELİK ERİŞİM ENGELİ
Kapatılan İnternet Sitesi | – |
Kapatılan Dijital Medya Hesabı | 4 |
Erişim Engeli Getirilen Dijital Medya Platformları | – |
2025 EYLÜL AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU AYRINTILI VERİLER |
1) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
08 Eylül 2025 Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Binası’nda polis saldırısını fotoğraflayan gazeteci Fatoş Erdoğan polis tarafından plastik mermili saldırıya uğradı. Diğer gazeteciler de biber gazıyla hedef alındıklarını ve fiziksel olarak binaya girmelerinin engellendiğini bildirdi. Binaya girdikten sonra, polisin basın odasına biber gazı sıktığı ve orada bulunan muhabirleri zorla dışarı çıkardığı iddia edildi. Yaşanan olaylarda çok sayıda gazeteci şiddete maruz kalırken haber takibi de engellendi.
13 Eylül 2025 Gazeteci Özge Demir, X hesabından yaptığı paylaşımda Pınar Bulunmaz davasında sanık Rıdvan Bulunmaz’ın abisi Yunus Bulunmaz’ın, gazetecilere haber yapmamaları yönünde tehditlerde bulunduğunu aktardı.
17 Eylül 2025 Gazeteci Neyran Elden, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla gürültü ihbarı gerekçesiyle evine gelen polisler tarafından kendisi ve eşinin darp edildiğini, kendisine ters kelepçe takıldığını ve gözüne biber gazı sıkıldığını duyurdu.
17 Eylül 2025 Demokratik Kurumlar Platformu tarafından “Önder Apo’nun umut hakkı için özgürlüğe yürüyoruz” sloganıyla düzenlenen yürüyüşte, yürüyüşü takip eden Jinnews muhabiri Azize Akoğlu ve Pirha Muhabiri Fatoş Sarıkaya’nın haber takibi engellenerek darp edildi. Darp nedeniyle Azize Akoğlu’nun tripotu ve fotoğraf makinası kırıldı.
19 Eylül 2025 “Çocukları kaçırılan aile: Can güvenliğimiz yok” haberini yapan Jinnews Muhabiri Şehriban Aslan, çocuğu kaçıran fail tarafından ölümle tehdit edildi. Fail Zülfi Şakar, Şehriban Aslan’ın internet üzerinden ulaştığı fotoğraflarını, dijital medya mecralarında paylaşarak tehdit ve hakaret etti.
2) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ
11 Eylül 2025 Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Esra Solin Dal hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla açılan davanın 4’üncü duruşması İstanbul 25’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, duruşmayı 20 Kasım’a ertelendi.
11 Eylül 2025 26 Kasım 2024’te Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan gazeteciler Gülcan Dereli, Suzan Demir ve Tuğçe Yılmaz hakkında ‘örgüte öardım’ suçundan iddianame düzenlendi. Dava, İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.
11 Eylül 2025 Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturmada Yeni Özgür Politika ve PolitikArt’ta yayımlanan haber ve makaleler nedeniyle 26 Kasım 2024’te İstanbul’da gözaltına alınan üç gazeteciye dava açıldı. Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yetkisizlik kararı sonrası İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Bianet Editörü Tuğçe Yılmaz, Suzan Demir, Gülcan Dereli hakkında iddianame hazırladı. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi iddianameyi kabul etti. İlk duruşmayı da 9 Aralık 2025’e koydu.
16 Eylül 2025 ‘Sinan Ateş cinayeti dosyasındaki bilirkişi raporuna T24 ulaştı: Ateş’in adresini Ülkü Ocakları Başkanı istemiş!’ başlıklı haberi nedeniyle yargılanan T24 muhabiri Asuman Aranca’ya açılan davanın üçüncü duruşması, İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Asuman Aranca, duruşmaya mazeret sunarak katılmadı. Mazereti kabul eden hâkim, Asuman Aranca’nın bir sonraki duruşma Ankara’da SEGBİS bağlantısı için hazır edilmesine karar verildi. Duruşma 21 Ekim günü saat 11.55’e ertelendi.
16 Eylül 2025 Gazeteci Fatoş Erdoğan hakkında ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Fatoş Erdoğan, Vatan Emniyet Müdürlüğü’nde ifade verdiğini söyledi. Fatoş Erdoğan, tutuklu İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun diploma davasını izledikten sonra Siber Şube’den aranıp ifadeye çağrılmıştı.
16 Eylül 2025 Sular altında bırakılan Batman’ın Hasankeyf ilçesindeki tarihi ve kültürel mirasın korunması amacıyla 12 Haziran 2019’da düzenlenen basın açıklamasını takip ederken gözaltına alınan Gazeteci Sonya Bayık’ın da aralarında bulunduğu 31 kişinin yargılandığı davanın on altıncı duruşması Batman 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Savcı mütalaasında savunmaları alınmayan Merve Öztep ve Erol Daşdelen hakkındaki yakalama emirlerinin infazının beklenmesine karar verilmesini istedi. Hakim, ifadesi alınmayan iki sanık hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesine karar vererek davayı 9 Aralık’a erteledi.
18 Eylül 2025 Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında 16 Haziran 2022’de tutuklanan ve bir yılı aşkın bir süre tutuklu kaldıktan sonra ilk mahkemede tahliye edilen gazeteciler Berivan Karatoprak, Elif Zilan Üngür, Neşe Toprak Bayram, Esmer Tünç ve Remziye Andan’ın aralarında bulunduğu 16 gazetcinin yargılandığı davanın 8’inci duruşması Diyarbakır 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, adli tedbir kontrolünün kaldırılmasının reddine, kalan diğer tanıkların dinlemekten vazgeçilmesine ve teknik ekipmanların iadesine karar verdi. Mahkeme bir sonraki duruşmayı 20 Ocak 2026 tarihine erteledi.
18 Eylül 2025 Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Züleyha Müldür’ün “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması, 18 Eylül 2025 günü İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Züleyha Müldür hakkındaki adli kontrol tedbirlerinin devamına karar veren mahkeme, davayı 26 Şubat 2026 gününe erteledi.
18 Eylül 2025 İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi Başkanlığı, Karar muhabiri Feyza Nur Çalıkoğlu’nun geri gönderme merkezlerindeki kötü muamele iddialarını gündeme getiren haberinden şikayetçi oldu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, “halkı yanıltıcı bilgi yayma (TCK 217/A)” suçlamasıyla iddianame düzenledi. Savcılık, Feyza Nur Çalıkoğlu’nun kamuoyunu yanıltıcı şekilde bilgilendirdiğini ileri sürerek Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesi kapsamında 1 yıldan 3 yıla kadar cezalandırılmasını talep etti. İddianamede ayrıca, mahkeme kararıyla gazetecinin belirli haklardan yoksun bırakılması da istendi. Davanın ilk duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 18 Eylül’de görüldü. İlk duruşmaya Feyza Nur Çalıkoğlu mazeretli olarak katılmadı. İkinci duruşma 10 Şubat 2026’da.
19 Eylül 2025 Halk TV ana haber sunucusu Ece Üner hakkında “devletin yargı organlarını alenen aşağılama” ve “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” suçlamalarıyla açılan davanın ikinci duruşması, bugün İstanbul 19. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Ece Üner, “yargı organlarını alenen aşağılama” ve “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” suçlamalarıyla yargılandığı davadan beraat etti.
19 Eylül 2025 Şırnak’ta 2013 yılında aralarında Tatar ailesi üyeleri, uzman çavuş ve astsubayın olduğu 25 kişilik fuhuş çetesini kamuoyuna duyuran Mezopotamya Ajansı (MA) Muhabiri Zeynep Durgut hakkında soruşturma açıldı. Soruşturmada kapsamında Zeynep Durgut avukatıyla birlikte Cizre Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube Müdürlüğü’nde ifade verdi.
23 Eylül 2025 Ankara merkezli soruşturma kapsamında 29 Ekim 2022’de Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Diren Yurtsever, Berivan Altan, Ceylan Şahinli, Zemo Ağgöz, JINNEWS muhabirleri Habibe Eren ve Öznur Değer evlerine yapılan baskınla gözaltına alınan 6 gazetecinin yargılandığı dava dosyasında Bölge Adliye Mahkemesi, ilk derece mahkemesinden istinaf incelemesi için gönderilen dosyada soruşturma evraklarının eksik olduğunu tespit etti. Fezleke; gözaltı, yakalama ve ifade tutanakları gibi belgelerin dosyada bulunmaması nedeniyle yargılamanın denetlenmesine imkan olmadığına hükmeden mahkeme, dosyanın incelenmeksizin ilk derece mahkemesine geri gönderilmesine karar verdi. 23 Eylül’de oybirliğiyle alınan kararda, dosyanın eksiklikler tamamlandıktan sonra yeniden istinaf incelemesine sunulabileceği belirtildi.
29 Eylül 2025 Van’ın Erciş ilçesinde polis kontrol noktasında “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla 7 Ocak’ta gözaltına alınan ve ardından çıkarıldıkları Sulh Ceza Hakimliğince serbest bırakılan Gazeteci Hülya Taş hakkında yürütülen soruşturmada takipsizlik kararı verildi. Takipsizlik kararında, “şüphelilerin üzerine atılı suçun yasal unsurları oluşmaması sebebiyle haklarında kovuşturmaya yer olmadığına” karar verildi.
30 Eylül 2025 Halkların Demokratik Kongresi’ne (HDK) yönelik operasyon kapsamında 18 Şubat’ta gözaltına alınıp tutuklanan, 2 Haziran’da ise tahliye edilen gazeteci Elif Akgül’ün de bulunduğu iki sanık, “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması, bugün İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. İmajı alınmış dijital materyallerin iade edilmesine ve yurt dışı çıkış yasağı şeklindeki adli kontrol uygulamasının devamına karar veren mahkeme, bir sonraki duruşmayı 4 Aralık 2025, saat 10.05’e erteledi.
3) GAZETECİNİN EKONOMİK VE SOSYAL HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER
Bu ay gazetecilerin ekonomik ve sosyal haklarına yönelik hak ihlaline dair veri bulunmamaktadır.
4) İNTERNET-DİJİTAL MEDYA MECRALARINA YÖNELİK ERİŞİM ENGELİ
02 Eylül 2025 Özgür Gelecek Gazetesi Instagram hesabı kapatıldı.
05 Eylül 2025 Yeni Yaşam gazetesinin dijital medya platformu olan X hesabına erişim engeli getirildi. Son kararla birlikte Yeni Yaşam’ın X hesabı 3’üncü kez erişime kapatılmış oldu.
15 Eylül 2025 Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’nün talebi doğrultusunda Gazeteci Dicle Müftüoğlu’nun X hesabının da dahil olduğu 25 Instagram, Facebook ve X hesabına erişim engeli getirildi.
26 Eylül 2025 Yeni Yaşam Gazetesi’nin X hesabı (@gazeteyeniyasam), millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesiyle erişime engellendi ve hesap X tarafından Türkiye’den görünmez kılındı.
TUTUKLU GAZETECİLERİN LİSTESİ
- Elif Ersoy – Yürürüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
- Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
- Özden Kınık – TRT Eski Çalışanı
- Perihan Erkılınç – Özgür Gelecek Muhabiri
- Songül Yücel – Önsöz Dergisi Genel Yayın Yönetmeni