Halkın haber alma hakkını savunan gerçekleri yazmaktan vazgeçmeyen Özgür Basın hedef alınmaya devam ediliyor. 31 Mart yerel seçimlerindeki hezimeti sindiremeyen AKP iktidarı seçim öncesi olduğu gibi seçim sonrası da Özgür Basın’a yönelik baskılarını, saldırılarını sürdürmeye devam ediyor. Nisan ayı da, gazetecilere yönelik gözaltı, tutuklama operasyonları ile geçerken, gazeteciler her ay olduğu gibi bu ay da yine yaptıkları haberler gerekçe gösterilerek, hakim karşısına çıktı.
Gazeteciliği suç olarak gören iktidarın uzun süredir basın üzerinde sürdürdüğü baskının son örneği 23 Nisan”da yaşandı. İstanbul merkezli yürütülen bir soruşturma kapsamında yapılan ev baskınlarında 9 gazeteci gözaltına alındı. Gözaltına alınan 1’i kadın 3 gazeteci yaptıkları haberlerle suçlanıp “ örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklandı. Gazetecileri gözaltına alarak ve tutuklayarak yılgınlık ve korku yaymaya çalışan iktidar, hem halkın haber alma hakkını gasp ediyor hem de Anayasayı ihlal ediyor. Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG) olarak iktidara çağrımızdır; Türkiye’nin demokratikleşmesi ve sorunların çözümü için basın ve ifade özgürlüğünün önündeki tüm engelleri kaldırın, gazeteciliği yargılamaktan vazgeçin! Gazetecilik Suç Değildir, Yargılanamaz Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği
2024 NİSAN AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU İSTATİSTİKİ VERİLER
1-) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
Saldırıya Uğrayan Gazeteciler: 1
Gözaltına Alınan Gazeteciler: 10
Tutuklanan Gazeteciler: 1
Kötü Muameleye Maruz Kalan Gazeteciler: 2
Tehdit Edilen Gazeteciler: 2
Haber Takibi Engellenen Gazeteciler: 5
Hapishanelerde Gazetecilere Yönelik İhlaller: 1
2-) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ
Hakkında Dava Açılan Gazeteciler (beraat eden): 2
Yargılaması Devam Eden Gazeteciler: 24
Tutuklu Kadın Gazeteci Sayısı (01 NİSAN 2024 itibariyle): 7
2024 NİSAN AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU AYRINTILI VERİLER
1-) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
02 Nisan 2024 – Yüksekova’daki protesto eylemlerini takip eden JINNEWS Muhabiri Rabia Önver, polisin attığı plastik mermi nedeniyle yaralandı.
*Hakkari’deki protestolar sırasında sivil polisler tarafından darp edilen bir çocuğun görüntülerini paylaşan gazeteci Medine Mamedoğlu, sosyal medya üzerinden ölüm tehditleri aldığını duyurdu.
03 Nisan 2024 – Van’daki protestoları takip eden gazeteci Medine Mamedoğlu, gösteri sırasında gözaltına alındı. Emniyet işlemlerinin ardından Medine serbest bırakıldı.
*İstanbul Esenyurt’ta haber takibi yapan , Pir Haber Ajansı (PİRHA) muhabiri Dilan Şimşek, Yeni Yaşam gazetesi muhabiri Sema Korkmaz ve Artı Gerçek muhabiri Müzeyen Yüce’nin darp edilerek gözaltına alındı.
03 Nisan 2024 – Van’da Belediye Eş Başkanı Abdullah Zeydan’ın memnu haklarının geri alınarak mazbatanın ikinci olan AKP’li Abdulahat Arvas’a verilmesi girişimine tepki gösteren gazeteci Ece Üner’e ‘beyaz toroslu’ ölüm tehdidi yapıldı.
04 Nisan 2024 – Kadıköy’de Kadınlar Birlikte Güçlü’nün yapmak istediği eyleme polis müdahale etti, SiyasiHaber.Org muhabiri Zilan Azad ve Yeşim Dokur gözaltına alındı. İki gazeteci daha sonra serbest bırakıldı.
18 Nisan 2024 – Gazeteci Rabia Çetin, sanal medya üzerinden hedef gösterildiğini duyurdu. Anonim bir twitter hesabı üzerinden gazeteci Rabia hakkında yapılan paylaşımda, Rabia ‘ın twitter hesabı paylaşılarak hedef gösteriliyor.
23 Nisan 2024 – İstanbul merkezli operasyon kapsamında 23 Nisan’da yapılan ev baskınlarında Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Esra Solin Dal, Özgür Basın emekçileri Saliha Aras, Yeşim Alıcı, Beste Argat Balcı ve Şirin Ermiş gözaltına alındı.
26 Nisan 2024 – Gazeteciler, Saliha Aras, Yeşim Alıcı, Beste Argat Balcı, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Gazeteci, Esra Solin Dal tutuklandı.
27 Nisan2024 – Gazetecilik faaliyetlerinden dolayı tutuklanan gazeteci Esra Solin Dal, emniyette ve cezaevinde çıplak aramaya maruz kaldı.
29 Nisan 2024 – Mayıs ayında tahliye edilmesi beklenen JINNEWS muhabiri Derya Ren’in tahliyesi kurul kararıyla 3 ay ertelendi.
2-) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ
02 Nisan 2024 – Sosyal medya hesabında beş yıl arayla yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek, “zincirleme örgüt propagandası” ile suçlanan gazeteci Elif Akgül’ün İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmasında süre talebini kabul eden mahkeme heyeti, dosyaya sunulan CD’nin bilirkişiye yollanmasına hükmederek, bir sonraki duruşmanın 27 Haziran’da görülmesine karar verdi.
03 Nisan 2024 – Rojin Akın hakkında “örgüt üyeliği” iddiasıyla açılan davanın üçüncü duruşması görüldü. Delil yetersizliğinden gazeteci Rojin Akın’ın beraatine karar verildi.
04 Nisan 2024 – Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü İsminaz Temel ve ajansın eski muhabiri Havva Cuştan “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” iddialarıyla yargılandığı davanın 26. duruşması İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Savcının ceza talepli esas hakkındaki mütalaasını tekrar etmesinin ardından duruşma 3 Temmuz 2024’e erteledi.
04 Nisan 2024 – Gazeteci İzel Sezer’in beşinci duruşması, dosya üzerinden görüldü. Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki duruşmaya İzel Sezer’in avukatı mazeret bildirerek katılmazken, duruşma 16 Mayıs 2024 tarihine ertelendi.
05 Nisan 2024 – Gazeteci Perihan Kaya’nın, “örgüt üyeliği” (TCK 314) iddiasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması 5 Nisan 2024 günü Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, Kaya’nın savunmasının alınması için yurt dışına yazılan talimat yazısının yanıtının beklenilmesine karar verdi.
16 Nisan 2024 – Kadıköy’de darp edilerek gözaltına alınan gazeteciler Serpil Ünal, Yadigar Aygün, Pınar Gayıp, Eylem Nazlıer, Zeynep Kuray ve Esra Soybir hakkında “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması 16 Nisan 2024 günü Anadolu 22. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme heyeti, ilk duruşmada savunması alınmayan Esra Soybir’in savunmasının tamamlanması için Antalya 34. Asliye Ceza Mahkemesi’ne yazılan talimat yazısına ilişkin cevabın beklenilmesine karar verdi. Dava 13 Haziran 2024 gününe ertelendi.
16 Nisan 2024 – Gazeteci Geşbun Ayşe Kara‘nın “örgüt üyeliği” (TCK 314) iddiasıyla yargılanıp beraat ettiği davanın, istinaf mahkemesince bozulmasının ardından yeniden görülmesine 16 Nisan 2024 günü Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, Ayşe hakkında açılan soruşturma dosyasının Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığından istenmesine karar vererek, davayı 16 Temmuz 2024 tarihine erteledi.
17 Nisan 2024 – Erzincan’ın İliç ilçesinde 13 Şubat 2024 günü yaşanan ve dokuz işçinin ölümüne sebep olan maden felaketinin ardından, Ergan ilçesinde bulunan kayak merkezinin yanına kalker taş ocağı yapılacağına ilişkin haberi gerekçe gösterilerek, gazeteci Duygu Kıt hakkında, Erzincan Valiliğinin şikâyeti üzerine “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) ve “iftira” (TCK 267) suçlamalarıyla soruşturma açıldı.
17 Nisan 2024 – Kahramanmaraş depremlerinin ardından iktidarı ve Kızılay’ı protesto ederken gözaltına alınan BirGün muhabiri Asena Tunca hakkında “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” iddiasıyla açılan davanın ilk duruşması, 19 Nisan 2024 günü Anadolu 14. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Duruşma 27 Eylül 2024’e ertelendi.
18 Nisan2024 – Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan, gazetede yayımlanan haberler gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) ve “suçu ve suçluyu övmek” (TCK 215) suçlamalarıyla İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı davanın, celse arasında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesindeki dosya ile birleştirildiği öğrenildi. Mahkeme 11 Ocak 2024 tarihli duruşmada, davanın Reyhan Çapan yönünden hukuki ve fiili irtibatı bulunan dosya ile birleştirilmesi hususunda İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinden muvafakat istenmesine karar vermişti.
18 Nisan 2024 -“Tecrit Siyasetine Karşı Özgürlüğü Savunmak İçin Gemlik’e Yürüyoruz” eylemini takip ederken gözaltına alınan ve dava açılan gazeteci Rozerin Gültekin hakkında mahkeme, atılı suçun unsurları oluşmadığı gerekçesiyle beraat kararı verdi.
19 Nisan 2024 – SOL Parti üyelerinin Kahramanmaraş depremlerinin ardından Kızılay ve hükümeti Kadıköy’de protesto ettiği eylemde gözaltına alınan 76 Sol Parti üyesinin ve Birgün Gazetesi muhabiri Asena Tunca’nın yargılanmasına başlandı. İstanbul 14. Asliye Ceza Mahkemesinde “toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet” etmek suçlamasıyla ilk defa hakim karşısına çıkan sanıkların yargılanmasına 27 Eylül’de devam edilecek.
22 Nisan 2024 – Hakkâri AKP İl Başkanı Zeydin Kaya ile ilgili sosyal medya paylaşımları nedeniyle “hakaret” iddiasıyla yargılanan gazeteci Nimet Ölmez, “pis bir adam” ifadesi hakaret değil, “kaba söz” sayıldığı için beraat etti.
25 Nisan 2024 – T24 muhabiri Asuman Aranca’ya Sinan Ateş davasının bilirkişi raporunu haberleştirmesi nedeniyle dava açıldı.
25 Nisan 2024 – JINNEWS muhabiri 10 gazetecinin yargılandığı davada tüm mesleki faaliyetler suç sayılarak gazeteciler hakkında “örgüt üyeliği” iddiasıyla ceza istendi.
25 Nisan 2024 – 46 kişinin yargılandığı “KCK Basın Davası” duruşması 3 Ekim’e ertelendi. Gazeteci ve medya çalışanları olmak üzere 46 kişinin yargılandığı ve kamuoyunda “KCK Basın Davası” olarak bilinen davanın 31’inci duruşması İstanbul 3’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma 3 Ekim’e ertelendi.
25 Nisan 2024 – Gazeteci Sibel hakkında “ihtara rağmen dağılmama” suçlamasıyla açılan davanın 2. duruşması bugün Ankara’da görüldü. Savunmaların ardından mahkeme, olay görüntülerinin istenmesi için müzekkere yazılmasına hükmetti. Dava 19 Eylül’e ertelendi.
25 Nisan 2024 – Gazeteci Nimet Ölmez hakkında, gazeteci Timur Soykan’ın bir televizyon programında aktardığı bir haber sonrası yaptığı sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek, AKP Hakkâri İl Başkanı Zeydin Kaya’nın şikâyeti üzerine “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamasıyla açılan davanın ikinci ve karar duruşması 24 Nisan 2024 günü Hakkâri 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Savunmanın ardından esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, beraat istedi. Mahkeme, Nimet Ölmez’in beraat etmesine karar verdi.
26 Nisan 2024 – Akbelen ormanlarını hakkındaki sosyal medya paylaşımı nedeniyle gazeteci Zeynep Kuray hakkında, “sansür yasası” kapsamında açılan soruşturmada, kavuşturmaya yer olmadığı kararı verildi.
29 Nisan 2024 – Taraf gazetesinin eski yöneticisi Yasemin Çongar, “devletin güvenliğine ilişkin belgeleri tahrip etme amacı dışında kullanma, hileyle alma” ve “devletin güvenliğine ilişkin gizli kalması gereken belgeleri açıklama ve temin etme” iddialarıyla yeniden yargılandığı davanın dördüncü duruşması, İstanbul Anadolu 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Dava 2 Aralık’a ertelendi.
TUTUKLU GAZETECİLERİN LİSTESİ
1.Derya Ren – JINNEWS Muhabiri
2.Esra Solin Dal – Mezopotamya Ajansı (MA)
3.Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
4.Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
5.Özlem Seyhan – Gazeteci
6.Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara Muhabiri
7.Selamet Turan – Gazeteci
NOT: Raporda yer alan veriler; Mezopotamya Ajansı, DFG, JINNEWS, Bianet, Evrensel, MLSA Turkey, expressioninterrupted.com, ifade.org.tr @engelliweb, freewebturkey.com ve çeşitli ulusal ve yerel gazetelerden edinilen bilgi, belge ve raporlamalardan derlenmiştir.
-Veriler değişkenlik arz edebilir. Derneğimizin yaptığı araştırmalar sonucu elde edilen rakamlar en azı ifade etmektedir, veriler daha fazla da olabilir.
-Raporda yer alan “cezaevinde kadın gazeteci sayısı” bu gazetecilerin halen cezaevinde olduğu anlamına gelmez, tutuklanıp serbest bırakılmış da olabilirler.
