2024 YILI ŞUBAT AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU

Basın özgürlüğüne yönelik politikalarıyla iktidarın gazetecilere yönelik baskılarına her geçen gün yenileri ekleniyor. Bir yandan eril dile bir yandan da iktidarın baskılarına karşı direnen gazeteciler,  bu direnişe devam ediyor. Başta kadın, çocuk ve doğa haberciliğinin yanı sıra toplumsal haberciliği esas alan gazeteciler, şubat ayında her türlü baskı, gözaltı, tutuklama, yargılama ve ceza verme gibi uygulamalara maruz kaldı.

Gazeteciler, birçok yerde haber takibinde engellenirken, aynı zamanda da saldırıya maruz kaldı. Gazeteciler Kibriye Evren ve Selamet Turan’ın da aralarında olduğu 6 gazeteci 13 Şubat’ta gözaltına alındı. 1 gazeteci tutuklanırken, 3 gazeteci de kötü muameleye maruz kaldı.  Cezaevi’nde 1 tutsak ise kötü muameleye maruz kaldı. Meslektaşımız ve Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eş Başkanı, Dicle Müftüoğlu 10 aylık tutukluluğunun ardından tahliye oldu.

Hem sahada hem içerde yayıncılık açısından haber alma hakkı engellenen gazeteciler, kalemlerini daha güçlü kullanmayı sürdürüyor. Baskılar karşısında boyun eğmeyen kadın gazeteciler sahada haber takibine devam ediyorlar. Aynı zamanda dayanışma ruhunu büyüterek kadın gazetecilere yönelik hak ihlallerine karşı da seslerini yükseltmeye devam ediyorlar. Bu dayanışmanın vermiş olduğu güçle tüm kesimleri gazetecilerle dayanışma içerisinde olmaya ve toplumun haber alma hakkını savunmaya çağırıyoruz.

1-) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER

2-) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ

1-) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER

09 Şubat 2024- İstanbul’un Tuzla ilçesinde bulunan evine 9 Şubat sabahı yapılan polis baskını ile gözaltına alınan gazeteci Kibriye Evren, Kocaeli Adliyesi’nde savcılık ifadesi alınmadan tutuklama talebiyle sevk edildiği 1’inci Sulh Ceza Hakimliği tarafından 3 günlük gözaltının ardından serbest bırakıldı.

09 Şubat 2024- Şirnek’in Cizîr (Cizre) ilçesinde bulunan evine 9 Şubat’ta yapılan polis baskınıyla gözaltına alınan Selamat Turan, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında Amed’e getirilmişti. Selamet, emniyetteki ifade işlemlerinin tamamlanmasının ardından adliyeye sevk edilen. Selamet savcılık ifadesi alındıktan sonra tutuklama talebiyle hakimliğe sevk edildi.Hakimliğe götürülen Selamet’in,  “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklanmasına karar verdi.

13 Şubat 2024–  İzmir’de gazetecilere yönelik operasyonda Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Semra Turan, JINNEWS muhabiri Melike Aydın ve Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) basın çalışanı Fatma Funda Akbulut’un da aralarında olduğu 6 gazeteci gözaltına alındı.

İzmir’de gözaltına alınan altı gazetecinin Eminyet’e götürülürken ters kelepçe ile götürüldüğü ve başlarının zorla eğdirilmeye çalışıldığı öğrenildi Gazetecilerin durumlarının iyi olduğu öğrenilirken gözaltı sırasında gazetecilerin tamamına ters kelepçe uygulandığı bildirildi üç günlük gözaltının ardından savcılığa sevk edilen gazetecilerden Semra Turan adli kontrol şartıyla, Melike Aydın, ve Fatma Funda Akbulut’a ise ev hapsi vererek serbest bıraktı. 

15 Şubat 2024- PİRHA Tunceli muhabiri Nuray Atmaca, 15 Şubat 2024 günü Tunceli Emniyet Müdürlüğüne ifadeye çağrıldı. Gazeteci Atmaca ifadesinin alınmasının ardından gözaltına alındı. Atmaca, bir kez daha ifade vermesinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.

22 Şubat 2024-  Gazeteci Derya Ren’in tutuklanmasının ardından sağlık kontrolü için götürüldüğü hastanede kelepçeli muayene edilmesine yönelik yaptığı suç duyurusuna takipsizlik kararı verildi.

2-) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ

01 Şubat 2024- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, gazeteci Çiğdem Toker hakkında 28 Mayıs’ta FOX TV’deki seçim programında yaptığı bir yorumla ilgili gelen bir ihbar üzerine soruşturma başlattı. Çiğdem Toker, avukatıyla birlikte Kavaklıdere Karakolu’na gittiğini söyledi.

01 Şubat 2024- Neşe Toprak, Elif Üngür, Remziye Temel,  Esmer Tunç mesleki faaliyetleri nedeniyle “örgüt üyesi olmak”la yargılandığı davanın üçüncü duruşması Diyarbakır 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. İmza verme adli kontrol tedbirini kabul eden mahkeme, yurt dışı yasağı adli kontrol tedbirinin kaldırılması talebini ise reddederek, duruşmayı 9 Mayıs’a erteledi. 

06 Şubat 2024- AKP Milletvekili Ali İhsan Arslan’ın, 2021’de alıntı yoluyla yayınlanan bir haber nedeniyle gazetecil İzel Sezer aleyhine açtığı tazminat davası, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülecek Dava 4 nisan 2024 arihine ertelendi.

07 Şubat 2024- Gazeteci Nimet Ölmez’e  Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “alenen kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla ifadeye çağrıldı. Emniyet ifadesinin ardından Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı Ölmez hakkında “kamu görevlisine alenen hakaret suçlamasıyla iddianame hazırladı. 1. Asliye Ceza Mahkemesi iddianameyi kabul ederek dava açılmasına karar verdi. Dava, basit yargılama usulüyle yapıldı. Ölmez’in ikinci duruşması 24 Nisan 2024 tarihine ertelendi.

07 Şubat 2024- Gazeteci Rojin Akın’ın, “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davanın karar duruşması, Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi, İstanbul 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Gazeteci Rojin Akın’ın katılmadığı duruşma 3 Nisan saat 11:30’a ertelendi.

08 Şubat 2024- Gazeteciler Pınar gayıp “Türkiye Cumhuriyeti devletini aşağılamak” suçlamasıyla yargılandığı davanın 3. duruşması bugün İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Dava 28 Mart’a ertelendi.

08 Şubat 2024- Gazeteci Sedef Kabaş’ın “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 8 Şubat 2024 günü Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Müşteki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatı davaya katılma talebinde bulundu. Talebi kabul eden mahkeme, davayı 6 Haziran 2024 tarihine erteledi. 

12 Şubat 2024- Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesi çalışanlarından Hicran Urun, Reyhan Hacıoğlu ve Pınar Tarlak hakkında yeniden görülmeye başlayan davanın 10’uncu duruşması görüldü. “Örgüte üye olmak”, “Örgüt propagandası yapmak”, “Halkı kin ve düşmanlığa sevk etmek” ve “Suç ve suçluyu övmek” iddialarıyla açılan dava, Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, avukatların bilirkişi raporlarının incelenmesi ve esas hakkındaki mütalaaya karşı savunma yapmaları taleplerini kabul ederek, duruşmayı 9 Mayıs’a erteledi

14 Şubat 2024- Gazeteci Nazlı Ilıcak, yeniden yargılandığı davanın bugün görülen 3. duruşmasında mahkeme “örgüte üye olmamakla birlikte yardım” suçlamasından Nazlı Ilıcak’a 5 yıl 3 ay; hapis cezası verdi.Nazlı Ilıcak’ın adli kontrolünün devamına kararı verdi.

15 Şubat 2024- Gazeteci Beyza Kural’a haber takibi sırasında ters kelepçe takıp gözaltına alma girişiminde bulunan üç polisin yeniden yargılandığı davanın ikinci duruşması bugün (15 Şubat 2024)  İstanbul 35. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme sanıklardan Y.Ş.’nin savcılık görüşüne karşı beyanını hazırlaması için süre verdi. bir sonraki duruşmanın 12 Mart’ta görülecek.

15 Şubat 2024- Cumhuriyet gazetesi muhabiri Nagihan Yılkın hakkında, Gaziantep Valisi Davut Gül’ün şikâyeti üzerine “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması 15 Şubat 2024 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme  “Kamu görevlisine hakaret” suçundan Yılkın’a 7 bin 80 TL adli para cezası verdi.

15 Şubat 2024- Erzincan’ın İliç ilçesinde 14 Şubat günü yaşanan maden faciasının ardından aynı gün Artı TV sunucusu Şükran Ekinci hakkında sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) iddiasıyla soruşturulma başlatıldı. Ekinci, polis ekipleri tarafından aranarak ifadeye çağırıldı.

20 Şubat 2024- Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesindeki yazıları nedeniyle Ayşe Batumlu Kaya ve  Reyhan Çapan hakkında “örgüt propagandası yapmak” ve “suç işlemeye alenen tahrik” iddialarıyla açılan davanın yeniden yargılandığı davanın üçüncü duruşması İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. mahkeme, Reyhan Çapanlı ve Eren Keskin’in birleştirmeye dair beyanının alınmasına, Ayşe Batumlu Kaya’nın da İstinaf Mahkemesi’nde olan başka dosyasının akıbetinin sorulmasına karar vererek duruşmayı 6 Haziran 2024’e erteledi

20 Şubat 2024- Gazeteci Elif Akgül’ün “Ermeni soykırımı” ile ilgili haberleri nedeniyle “Türk milletini alenen aşağılamak” (TCK 301/1) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması bugün İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme başkanı, avukatların sunduğu yazılı savunma dilekçeleri ve örnek mahkeme kararlarını incelemek üzere 9 Mayıs’a erteledi.

20 Şubat 2024- gazeteci Neşe İdil’in, 2015 yılından itibaren yaptığı bazı sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması, 20 Şubat 2024 tarihinde İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.  mahkeme, atılı suçtan gazeteci Neşe İdil’in 1 yıl, 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.

20 Şubat 2024- Gazeteci Canan Coşkun’un, “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme” iddiasıyla yeniden yargılandığı davanın ikinci duruşması, Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.  davanın ikinci duruşmasında mahkeme, kararın üzerinden 5 yıl geçmesi nedeniyle davayı düşürdü.

22 Şubat 2024- gazeteci Pelin Özkaptan’ın 27 Haziran 2019 ve 27 Haziran 2022 tarihlerinde Twitter (X) hesabından yaptığı iki paylaşım gerekçe gösterilerek, “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasından yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.Mahkeme, esas hakkındaki mütalaanın hazırlanması için dosyanın savcıya gönderilmesine karar vererek duruşmayı 28 Mayıs 2024 tarihine erteledi.

22 Şubat 2024- JINNEWS Yazı İşleri Müdürü Sofya Alağaş hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla açılan davanın 3’üncü duruşması Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkemede dosyadaki eksik hususların giderilmesine karar vererek duruşmayı 11 Haziran’a erteledi.

22 Şubat 2024- Gazeteci Pınar Gayıp’ın “Türkiye Cumhuriyeti devletini aşağılamak” suçlamasıyla yargılandığı davanın 3’üncü duruşması bugün İstanbul 2’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Dava 28 Mart’a ertelendi.

27 Şubat 2024– ETHA editörü Nadiye Gürbüz hakkında, “örgüt üyeliği, örgüt propagandası” iddiasıyla açılan dava, İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü .

Duruşma sonunda Nadiye Gürbüz, üzerine atılı suçlamalardan beraat etti.

27 Şubat 2024– Gazeteci Yağmur Kaya hakkında İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin ile yaptığı röportaj nedeniyle, “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” iddiasıyla açılan davanın yedinci duruşması, Aydın 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Yağmur Kaya duruşma sonunda beraat etti

29 Şubat 2024– Dicle Müftüoğlu’nun 3’üncü duruşması, Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

Gazeteci Dicle Müftüoğlu, 306 gün tutukluluğun ardından tahliye edildi. DFG Eş Başkanı Dicle Müftüoğlu, gazetecilik faaliyetleri nedeniyle hakkında açılan ve 306 gündür tutuklu bulunmasına neden olan davanın üçüncü celsesinde tahliye edildi.

gazeteciye ayrıca yurt dışına çıkış yasağı da verildi.

TUTUKLU GAZETECİLERİN LİSTESİ

1. Derya Ren – JINNEWS Muhabiri
2. Dilan Oynaş – Azadiya Welat Gazetesi Çalışanı
3. Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
4. Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
5. Özden Kınık – TRT çalışanı
6. Özlem Seyhan – Gazeteci
7. Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara Muhabiri
8. Selamet Turan – Gazeteci
9. Bircan Yıldırım – BircanTVHaber’in yayın yönetmeni