| DEĞERLENDİRME |
Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RFS) örgütünün hazırladığı 2023 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 165’inci sırada yer aldı. RSF’ye göre Türkiye, “sorunlu” kategoriden “vahim” kategorisine geçti ve gazetecilere dönük baskıların artığı belirtildi. Kurdistan’da ve Türkiye’de bulunan kadın gazeteciler olarak ne yazık ki bunların sadece resmi veriler olduğunu, gazetecilere dönük baskı ve hak ihlallerinin daha yoğun yaşandığını biliyoruz.
Basın özgürlüğünü hiçe sayıldığı Türkiye’de kadın gazeteciler de bu ay yargı kıskacına maruz kalmaya devam etti. Gazetecilere yönelik baskı, sansür her geçen gün artarken, gazeteciler şiddet, yargılama ve cezaevi tehdidiyle karşı karşıya kalıyor. “Tek sesli” medyayı oluşturmak isteyen iktidar özgür basın çalışanlarına dönük baskılarına hız kesmeden devam ettirirken, sahada polis taciziyle mücadele eden kadınlar bu sefer de yargı tacizine maruz kalıyor. İstanbul Sözleşmesi’nin bir gecede fesh eden iktidar, şimdide kadınların soyadlarına göz dikmiş durumda. Kadın kazanımlarına dönük saldırılarına ara vermeden devam eden iktidar, kadınlara dönük saldırıları haber yapan kadınları da hedefine almış durumda.
İktidarın hedefinde olan özellikle Kürt kadın gazeteciler ise yine bir yargı kıskacına maruz kaldı. Ankara merkezli soruşturma kapsamında 29 Ekim 2022’de tutuklanan ve 16 Mayıs 2023 tarihinde tahliye edilen Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Diren Yurtsever, Berivan Altan, Ceylan Şahinli, Zemo Ağgöz, JINNEWS muhabirleri Habibe Eren ve Öznur Değer’in yargılandığı davanın karar duruşmasında, arkadaşlarımz, Diren Yurtsever, Berivan Altan Zemo Ağgöz’e ve Öznur Değer’e 6 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
Bu saldırıların hem tanıkları hem de yaşayanları olarak, bir yandan mesleğimize sahip çıkarken, bir yandan da kadınların görünürlüğü için mücadelemize devam edeceğiz. Özgürlüğü ve yaşamları için mücadele eden kadınlara düşman olan iktidarın saldırılarına karşı bizi koruyacak olanın örgütlülüğümüz ve dayanışmamız olduğunun farkındayız.
Temmuz ayı raporumuzda, bir kadın gazeteci arkadaşımız gözaltına alınırken, bir arkadaşımız haber takibi sırasında engellemelerle karşı karşıya kaldı. 4 kadın arkadaşımızın süren davada karar çıkarken, 23 kadın arkadaşımızın yargılanmalarına devam ediliyor. Cezaevlerinde ise 7 kadın gazeteci arkadaşımız tutuluyor.
| 2024 TEMMUZ AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU İSTATİSTİKİ VERİLER |
1-) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
| Saldırıya Uğrayan Gazeteciler | |
| Gözaltına Alınan Gazeteciler | 1 |
| Tutuklanan Gazeteciler | |
| Kötü Muameleye Maruz Kalan Gazeteciler | |
| Tehdit Edilen Gazeteciler | |
| Haber Takibi Engellenen Gazeteciler | 1 |
| Hapishanelerde Gazetecilere Yönelik İhlaller |
2-) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ
| Hakkında Soruşturma Açılan Gazeteciler | ||
| Hakkında Dava Açılan Gazeteciler (beraat eden) | 2 | |
| Cezalandırılan Gazeteciler | Kişi Sayısı | 4 |
| Hapis Cezası | 25 yıl | |
| Yargılaması Devam Eden Gazeteciler | Dosya Sayısı | |
| Kişi Sayısı | 23 | |
| Tutuklu Kadın Gazeteci Sayısı (1 – 31 Temmuz arası) | 7 | |
| 2024 TEMMUZ AYI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU AYRINTILI VERİLER |
1-) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER
09 Temmuz 2024 – Gazeteci Gönül Yılman Saygan, sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle gözaltına alındı. Emniyetteki işlemlerinin ardından Gönül, Bayraklı’da bulunan İzmir Adliyesi’ne sevk edildi. Savcılığa ifade veren Gönül, serbest bırakıldı.
2-) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ
01 Temmuz 2024 – AKP eski Ankara Milletvekili Ali İhsan Arslan, 25 Ekim 2021’de İleri Haber’de yayınlanan “Tarım ve Orman Bakanlığında milyonluk ihale oyunu” başlığıyla yayınlanan haberi konu ederek, dönemin İleri Haber Müdürü İzel Sezer hakkında açtığı 20 bin TL tazminat talepli davanın görülmesine devam edildi. Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen davanın 7’nci duruşma sonunda, istinaf yolu açık olmak üzere davanın reddine karar verildi.
02 Temmuz 2024 – Gazeteci Elif Akgül, Bianet’te 2015, 2018 ve 2019’da yayımlanan altı haberinden dolayı “Türk milletini alenen aşağılama (TCK 301/1)” suçlamasıyla yargılandığı davanın beşinci duruşması Çağlayan’daki İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, Elif’in yargılandığı davada beraat kararı verdi.
03 Temmuz 2024 – Ankara merkezli soruşturma kapsamında 29 Ekim 2022’de tutuklanan ve 16 Mayıs 2023 tarihinde tahliye edilen Mezopotamya Ajansı (MA) Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever ile MA muhabirleri Berivan Altan, Ceylan Şahinli ve Zemo Ağgöz JINNEWS muhabirleri Habibe Eren ve Öznur Değer hakkında açılan davanın karar duruşması görüldü. Mahkeme, “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılanan gazeteciler Habibe Eren, Ceylan Şahinli hakkında beraat kararı verdi. Diren Yurtsever, Berivan Altan, Zemo Ağgöz ve Öznur Değer hakkında 6 yıl 3’er ay hapis cezası verildi.
03 Temmuz 2024 – Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü İsminaz Temel, ajansın eski muhabiri Havva Cuştan da aralarında bulunduğu 23 kişinin “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” iddialarıyla yargılandığı davanın 27. duruşması İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma 13 Kasım’a ertelendi.
05 Temmuz 2024 – Gazeteci Yağmur Kaya ve 51 Boğaziçi Üniversitesi öğrencisinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandıkları davanın dokuzuncu duruşması 5 Temmuz’da İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Dava 11 Ekim 2024 tarihine ertelendi.
09 Temmuz 2024 – Ankara Emek ve Demokrasi Güçleri’nin artan yaşam pahalılığını protesto etmek için 28 Kasım 2021 tarihinde yapmak istedikleri “Geçinemiyoruz” eyleminde gözaltına alınan 23 kişi ile eylemi takip eden JINNEWS muhabiri Öznur Değer’in, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” ve “görevi yaptırmamak için direnmek” suçlamalarıyla yargılandıkları davanın on ikinci duruşması görüldü. Duruşma sonunda Öznur ile birlikte 12 kişi hakkında beraat, 12 kişi hakkında ise hapis cezası kararı verildi.
16 Temmuz 2024 – Gazeteci Geşbun Ayşe Kara’nın, “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yeniden yargılandığı davanın ikinci celsesi, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‘nde görüldü. Duruşma 3 Aralık 2024 tarihine ertelendi.
TUTUKLU GAZETECİLERİN LİSTESİ
1. Derya Ren – JINNEWS Muhabiri (6 Ağustos tarihinde tahliye edildi)
2. Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
3. Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
4. Özlem Seyhan – Gazeteci
5. Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara Muhabiri
6. Selamet Turan – Gazeteci
7. Özden Kınık – Eski TRT çalışanı