KASIM AYI 2025 YILI KADIN GAZETECİLERE YÖNELİK HAK İHLALLERİ RAPORU

NOT: Raporda yer alan veriler; Mezopotamya Ajansı, DFG, JINNEWS, Bianet, Evrensel, MLSA Turkey, expressioninterrupted.com, ifade.org.tr @engelliweb, freewebturkey.com ve çeşitli ulusal ve yerel gazetelerden edinilen bilgi, belge ve raporlamalardan derlenmiştir.

-Veriler değişkenlik arz edebilir. Derneğimizin yaptığı araştırmalar sonucu elde edilen rakamlar en azı ifade etmektedir, veriler daha fazla da olabilir.

-Raporda yer alan “cezaevian kadın gazeteci sayısı” bu gazetecilerin halen cezaevinde olduğu anlamına gelmez, tutuklanıp serbest bırakılmış da olabilirler.

10 Aralık İnsan Hakları Haftası’na girerken, Türkiye’de basın özgürlüğünün durumu gazeteciler açısından giderek daha kırılgan bir hâl alıyor. İnsan haklarının en temel unsurlarından biri olan ifade ve haber alma hakkı, Kasım ayı boyunca yaşanan gözaltılar, soruşturmalar, tehditler ve dijital şiddet vakalarıyla bir kez daha ihlal edildi. Bu tablo, insan hakları haftasının, gazetecilerin güvenliği, özgürlüğü ve toplumun gerçeklere erişim hakkı açısından acil çözüm bekleyen bir çağrı niteliği taşıyor.

Kasım ayında gazetecilere yönelik baskıların sürdüğü ve giderek daha görünür hale geldiği bir tablo ortaya çıktı. Ay boyunca yaşanan hak ihlalleri, hem yargı süreçlerinde hem de sahadaki uygulamalarda gazetecilerin hedef alınmaya devam ettiğini gösterdi. Özellikle siyasal atmosferin gerildiği dönemlerde gazetecilerin yaptıkları haberler ve paylaşımlar “suç” haline getiriliyor; ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gereken mesleki faaliyetleri nedeniyle gazeteciler gözaltı, soruşturma, dava ve tehditlerle karşı karşıya bırakılıyor.

Bu ay öne çıkan başlıklardan biri, ifade özgürlüğüne yönelik baskılardaki belirgin artış oldu. Çok sayıda gazeteci hakkında yeni soruşturmalar açıldı; devam eden davalarda ise cezalandırma eğiliminin sürdüğü görüldü. SİHA saldırılarında yaşamını yitiren gazetecileri anmanın dahi yargı konusu yapılması, gazeteciliğin nasıl kriminalize edildiğini gösteren çarpıcı örneklerden biri olarak dikkat çekti. Gazetecilere yöneltilen suçlamalarla basın özgürlüğü, hedef alınan temel sorunlardan biri olmaya devam ediyor.

Öte yandan gazetecilerin güvenliğine yönelik tehditler de çeşitleniyor. Kıbrıs’ta bir yayın yönetmenine gönderilen ölüm tehditleri, dijital ortamlarda artan nefret söylemi ve taciz içerikli mesajların ulaştığı tehlikeli boyutu bir kez daha görünür kıldı. Dijital şiddet artık istisnai değil; düzenli şekilde karşılaşılan bir baskı aracına dönüşmüş durumda.

Gazetecilerin çalışma yaşamında karşılaştığı güvencesizlik, mobbing ve ayrımcılık çoğu zaman görünmez kılınsa da mesleki faaliyetleri ciddi biçimde etkileyen bir diğer ihlal alanı olarak varlığını koruyor.

Kadın özgürlük mücadelesi içinde yer alan ve bir dönem gazetecilik faaliyetinde de bulunan Dilan Karaman’ın şüpheli ölümü, derin bir üzüntü yarattığı gibi kadınların karşı karşıya olduğu sistematik tehlikeleri de bir kez daha açığa çıkardı. Dilan Karaman’ın yaşamını yitirmesine ilişkin yürütülen soruşturmanın en kısa sürede sonuçlanarak gerçeklerin ortaya çıkarılacağına inanıyoruz ve sürecin takipçisi olacağız.

Kasım ayına ait veriler, gazetecilere yönelik baskının sürdüğünü, yargı süreçlerinin giderek daha cezalandırıcı hale geldiğini ve tehdit ile gözaltı uygulamalarının “mesleğin olağan riskleri” gibi normalleştirilmeye çalışıldığını ortaya koyuyor. Bu tablo, özgür basının güçlenebilmesi için hak ihlallerinin görünür kılınmasını, belgelenmesini ve gazeteciler arasındaki dayanışmanın daha da güçlendirilmesini zorunlu kılıyor.

1) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER

2) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ

3) GAZETECİNİN EKONOMİK/SOSYAL HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER

4) İNTERNET-DİJİTAL MEDYA MECRALARINA YÖNELİK ERİŞİM ENGELİ

1) GAZETECİNİN YAŞAM HAKKI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK İHLALLER

06 Kasım 2025 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, tutuklu İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik yürütülen soruşturma kapsamında Gazeteci Aslı Aydıntaşbaş’ın “yalan bilgiyi alenen yayma, suç örgütüne yardım etme” suçlarından ifadesi alındı. Gazeteci hakkında “yalan bilgiyi alenen yayma” ve “suç örgütüne yardım” iddialarıyla işlem başlatıldı.

24 Kasım 2025 Kuzey Kıbrıs’ta Özgür Gazete yayın yönetmeni Pınar Barut’a ABD bağlantılı SIM kartlardan “Gazeteni yakacağız”, “Kurşunlar konuşulacak” mesajları gönderildi.

27 Kasım 2025 Gazeteci Rojda Altıntaş, sosyal medya hesabından gözaltına alındığını duyurdu. Rojda Altıntaş, ifade işlemlerinin ardından serbest kaldı.

2) GAZETECİYE YÖNELİK DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALLERİ

01 Kasım 2025 Ankara Bölge Adliye Mahkemesi, 11 gazetecinin yargılandığı dosyayı karara bağlayarak 3 kadın gazeteciye verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasını onadı. Daire, Mezopotamya Ajansı (MA) Muhabirleri Diren Yurtsever, Zemo Ağgöz, JINNEWS Haber Müdürü Öznur Değer hakkında verilen 6 yıl 3 ay hapis cezalarını onadı. Daire, JINNEWS’in eski muhabiri Habibe Eren ve MA Muhabiri Ceylan Şahinli’nin beraatlarını de kesinleştirdi. MA Muhabiri Berivan Altan yönünden ise karar bozuldu.

04 Kasım 2025 Kuzey ve Doğu Suriye’de haber takibi yaparken Türkiye’nin SİHA saldırısında katledilen gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin’i andıkları için yargılanan gazeteciler Gülistan Dursun, Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü Pınar Gayıp, Mücadele Birliği Gazetesi Muhabiri Serpil Ünal İstanbul Adliyesi 24’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde 21 Aralık 2024’te İstanbul’da katıldıkları eylemden dolayı haklarında “örgüt propagandası yapmak”, “kanuna aykırı yürüyüşe katılma ve ihtara rağmen dağılmama” ile “toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanunu’na muhalefet” iddiasıyla hakim karşısına çıktı. Mahkeme, gazetecilerin ve siyasetçilerin eylemlerinde suç unsuru oluşmadığı gerekçesiyle ayrı ayrı beraatlerine karar verdi.

04 Kasım 2025 Gazeteci Sedef Kabaş’ın Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’la ilgili yaptığı bir sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” (TCK 217/A) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması, İstanbul Anadolu 45. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, dava konusu paylaşımda “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunun unsurlarının oluştuğuna hükmederek Sedef Kabaş’a 10 ay hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.

05 Kasım 2025 CHP İstanbul İl Başkanlığı’na kayyım atanmasına karşı sosyal medya paylaşımları nedeniyle aralarında Gazeteci Fatoş Erdoğan’ın da bulunduğu üçü tutuklu 20 kişi hakkında “suç işlemeye alenen tahrik” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması İstanbul 9. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na ek iddianame hazırlanması için de müzekkere yazılmasına karar verildi. Bir sonraki duruşma, 28 Ocak 2026’da görülecek.

06 Kasım 2025 Ankara Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcılığı, “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılanan gazeteciler Ceylan Şahinli ve Habibe Eren’e verilen beraat kararının istinaf tarafından onanmasına itirazda bulundu. Savcı, mesleki faaliyetlerini “örgütsel bağ” olarak göstererek Yargıtay 3’üncü Ceza Dairesi’ne başvurdu.

06 Kasım 2025 Taşyapı İnşaat’ın sahibi Emrullah Turanlı, Gazeteci İrem Karataş hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Bürosu’na suç duyurusunda bulundu. Şikâyet dilekçesinde “basın yoluyla hakaret”, “basın yoluyla iftira” ve “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçlamalarına yer verildi.

07 Kasım 2025 Gazeteci Perihan Kaya’nın “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın sekizinci duruşması, Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. İddia makamı, esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için dosyanın kendisine gönderilmesini istedi. Mahkeme, dosyanın esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için iddia makamına gönderilmesine karar vererek davayı, 24 Aralık tarihine erteledi.

12 Kasım 2025 Taşyapı İnşaat sahibi Emrullah Turanlı’nın şikâyetiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından BirGün yazarı Gözde Bedeloğlu’nun 19 Eylül 2025 tarihinde BirGün’de yayımlanan “Taşyapı’nın ayağına taş değmez” başlıklı yazısıyla “Hakaret, iftira, halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma, halkı kin ve düşmanlığa tahrik ile aşağılama” suçlamasıyla soruşturma açıldı.

12 Kasım 2025 Gazeteci Sevda Perihan Erkılınç’ın 1 Mayıs’tan önce ev baskınlarında gözaltına alınarak 2 Mayıs’ta tutuklandığı ve “örgüt üyesi olma” iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Beyanların ardından, iddia makamı dosyadaki eksik hususların giderilmesi ve tutukluluğun devamı talebinde bulunurken mahkeme Sevda Perihan Erkılınç’ın adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi.

13 Kasım 2025 Gazeteci Rahime Karvar hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması, İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Rahime Karvar, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davada “örgüte yardım” suçlamasından 1 yıl 13 ay hapis cezasına çarptırıldı. Rahime Karvar hakkında elektronik kelepçe ve imza yükümlülüğü kaldırılırken yurt dışına çıkış yasağının devamına karar verildi.

13 Kasım 2025 Sosyal medyadaki toplam 25 paylaşımı üzerine Gazeteci Sedef Kabaş hakkında açılan “Cumhurbaşkanı’na hakaret” davasının 8. duruşması, İstanbul Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, Sedef Kabaş’ın yargılandığı dava dosyasının İstanbul 36. Asliye Ceza Mahkemesi ve İstanbul Anadolu 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davalarla bağlantılı olduğunu belirterek bu davalardaki hükümlerin kesinleşmesini beklemeye karar verdi. Duruşma, 5 Şubat 2026’da saat 10:20’e ertelendi

20 Kasım 2025 Gazeteci Ayşenur Arslan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “aleni hakaret” (TCK 125/1,4) ve “iftira” (TCK 267/1) suçlamalarıyla yargılandıkları davanın 12. duruşması 20 Kasım 2025 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme, ifadesi alınmayan Ayşenur Arslan hakkında zorla getirme kararı verdi. Dava 30 Nisan 2026 tarihine ertelendi.

20 Kasım 2025 Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Esra Solin Dal hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla açılan davanın 5’inci duruşması, Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi 25’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mehmet Aslan hakkında, daha önce birçok gazeteci aleyhine ifade veren “K8Ç4B3L1T5” kod adlı gizli tanığın beyanları doğrultusunda hazırlanan yeni iddianame de bu davayla birleştirildi. Mahkeme heyeti, duruşmayı 22 Ocak 2026 tarihine erteledi.

24 Kasım 2025 JINNEWS Haber Müdürü Öznur Değer hakkında, 16 Temmuz 2024’te Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı kırsal Eskihisar Mahallesi’nde bir eve yapılan baskında yaşanan işkenceye ilişkin yaptığı haber nedeniyle dava açıldı. İddianame, Mardin 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.

27 Kasım 2025 Gazeteci Zeynep Kuray hakkında, “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması, İstanbul 62. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Karar doğrultusunda Zeynep Kuray, beraat etti.

27 Kasım 2025 Geçmiş tarite gazetecilik faaliyeti yürütenSema Korkmaz ve JINNEWS Muhabiri Elfazi Toral, “Gösteri ve Yürüyüş Kanunu’na muhalefet” iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması, Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi 25’inci Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Kararını açıklayan mahkeme heyeti, Edanur Baydoğan’ın hazır edilmesine hükmederek bir sonraki duruşmayı 14 Nisan 2026 tarihine erteledi.

27 Kasım 2025 Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Hatice Şahin’in “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması, Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, duruşmayı 5 Mayıs tarihine erteledi.

27 Kasım 2025 Gazeteci Şerife Oruç’un “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla 2016 yılından beri yargılandığı davanın 30’ncu duruşması, Batman 2’nci Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Mahkeme heyeti, önceki celseler gibi Gazeteci Şerife Oruç hakkında adli kontrol tedbirlerini ihlal ettiği gerekçesiyle çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesine ve dosyadaki eksikliklerin tamamlanması kararını verdi. Bir sonraki duruşma, 16 Haziran 2026 tarihine erteledi.

28 Kasım 2025 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Türkiyeli Ermeni gençlerle yaptığı söyleşiyi konu alan haberi nedeniyle Bianet Editörü Tuğçe Yılmaz hakkında Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 301. maddesi uyarınca dava açtı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, savcılığın hazırladığı iddianameyi kabul ederek ilk duruşma tarihini 2 Aralık saat 14:30 olarak belirledi.

3) GAZETECİNİN EKONOMİK VE SOSYAL HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER

Kasım ayında gazetcilerin ekonomik ve sosyal haklarına yönelik bir ihlalin gerçekleştiğine dair veri kaydedilmemiştir.

4) İNTERNET-DİJİTAL MEDYA MECRALARINA YÖNELİK ERİŞİM ENGELİ

Kasım ayında herhangi bir internet-dijital medya mecrasına yönelik erişim engeli getirildiğine dair veri kaydedilmemiştir.

TUTUKLU GAZETECİLERİN LİSTESİ

1. Elif Ersoy – Yürürüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
2. Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
3. Özden Kınık – TRT Eski Çalışanı